Σεξουαλική βία στην οικογένεια

Ο αιμομικτικός βιασμός αποτελεί την ύστατη μορφή σεξουαλικής ενδο-οικογενειακής κακοποίησης γιατί προσβάλλει δύο διαφορετικά έννομα αγαθά: τη γενετήσια ελευθερία και την οικογένεια. Είναι έγκλημα, που στη συντριπτική πλειοψηφία των υποθέσεων, δράστης είναι ο πατέρας και θύμα η ανήλικη κόρη του.

Ο αιμομικτικός βιασμός παρουσιάζει την ιδιαιτερότητα ότι -πριν τη γνωστοποίησή του στις διωκτικές αρχές- πολλοί μπορεί να γνωρίζουν, αλλά κανένας δε θέλει να μιλήσει, ενώ μετά όλοι μιλούν προσποιούμενοι ότι δε γνώριζαν το περιστατικό.Στο 20% των υποθέσεων αιμομιξίας, για τις οποίες λαμβάνει γνώση η Αστυνομία, τα θύματα βρίσκονται σε κατάσταση εγκυμοσύνης.

Από άλλη έρευνα έχει βρεθεί ότι στο 30% των υποθέσεων τα θύματα είτε είναι σε κατάσταση εγκυμοσύνης είτε έχουν κάνει άμβλωση.Οι μητέρες των θυμάτων σπάνια αναφέρουν τα εγκλήματα ενδοοικογενειακής σεξουαλικής βίας. Μόνο δύο από τις δέκα υποθέσεις αιμομιξίας (20%) καταγγέλλονται από τις μητέρες των θυμάτων. Επίσης, έχει βρεθεί ότι περίπου το 40% των θυμάτων αναφέρουν καθυστερημένα το γεγονός στις μητέρες τους και ότι μία στις δέκα μητέρες αρνείται να πιστέψει την κόρη της και απορρίπτει τη μαρτυρία της ως ψεύτικη και ως προϊόν της φαντασίας της.Έχει αποδειχθεί ότι η πατρική αιμομιξία συνήθως τερματίζεται όταν η κόρη εκμυστηρεύεται το γεγονός σε κάποιο άτομο έξω από το σπίτι, το οποίο με τη σειρά του αναφέρει το περιστατικό στην Αστυνομία.

Αντίθετα, άλλη έρευνα απέδειξε ότι οι αποκαλύψεις των θυμάτων σε κάποια πρόσωπα εμπιστοσύνης σπάνια συμβάλλουν αποφασιστικά στον τερματισμό της αιμομιξίας, μολονότι μερικές φορές οδηγούν στην τελική ομολογία.Περιστασιακά, μια αιμομικτική σχέση έρχεται στο φως όταν το θύμα συλλαμβάνεται για παραβατικότητα ή αλητεία ή μετά από μια απόπειρα αυτοκτονίας. Η αποκάλυψη πολλές φορές γίνεται με αφορμή κάποιο άλλο οικογενειακό πρόβλημα. Για παράδειγμα, ένας οικογενειακός καβγάς ανάμεσα στους συζύγους μπορεί να οδηγήσει τη σύζυγο στην αποκάλυψη του βιασμού της κόρης από τον πατέρα.Το 70% των καταγγελιών γίνονται για άλλους λόγους και όχι για καθ' αυτό το έγκλημα του αιμομικτικού βιασμού.

Πιο συγκεκριμένα, έχει αποδειχθεί ότι το περίπου 30% των υποθέσεων γίνονται γνωστές στις διωκτικές αρχές μετά από κάποια οικογενειακή σύγκρουση και ότι το 10% των υποθέσεων με θύματα παιδιά έρχεται στη γνώση τους έμμεσα.Η δημόσια αποκάλυψη της αιμομιξίας μπορεί να σημάνει την αποσταθεροποίηση, μερικές φορές όμως, ακόμη και τη διάρρηξη του οικογενειακού ιστού. Στις περιπτώσεις που λάβουν γνώση του εγκλήματος και τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας, το μυστικό προστατεύεται ευλαβικά, δημοσιοποιείται παρορμητικά και μόνο σε καταστάσεις έντονων ενδο-οικογενειακών κρίσεων.

Αξίζει στο σημείο αυτό να αναφέρουμε ότι το έγκλημα του αιμομικτικού βιασμού παρουσιάζει το μεγαλύτερο σκοτεινό αριθμό σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα εγκλήματα.

Η έρευνά μας (βλ. Άγγελος Α. Τσιγκρής: «Σεξουαλική Κακοποίηση του Παιδιού: Όψεις Κοινωνικού Ελέγχου», Εκδόσεις Avτ. Ν. Σάκουλα, Αθήνα-Κομοτηνή, 1999, σελ. 448) απέδειξε ότι το έγκλημα του αιμομικτικού βιασμού στην Ελλάδα τις περισσότερες φορές:

1) Λαμβάνει χώρα στον τόπο κατοικίας του δράστη, εναντίον ενός και μόνου θύματος, το οποίο εξαναγκάζεται σε κατά φύση συνουσία και χάνει τον παρθενικό του υμένα κατά τη διάρκεια τέλεσης του εγκλήματος.

2) Το έγκλημα είναι τετελεσμένο, διαπράττεται κατ' εξακολούθηση και για μεγάλο χρονικό διάστημα και τα θύματα δέχονται απειλές κατά της ζωής τους, αλλά σπάνια απειλούνται με κάποιο όπλο και δεν υφίστανται σχεδόν κανέναν σωματικό τραυματισμό.

3) Οι δράστες είναι όλοι ενήλικοι άνδρες και έχουν με το θύμα σχέση πατέρα και κόρης. Στη μεγάλη πλειοψηφία των υποθέσεων ασκούν το επάγγελμα του ειδικευμένου τεχνίτη ή του εργάτη, κατοικούν ή σε κάποιο μεγάλο αστικό κέντρο ή σε κάποιο χωριό, είναι έγγαμοι, ελληνικής υπηκοότητας, ψυχικά υγιείς και δεν έχουν απασχολήσει κατά το παρελθόν τις διωκτικές αρχές

.4) Συνήθως, τα θύματα είναι ανήλικα άγαμα κορίτσια, κατοικούν σε κάποιο μεγάλο αστικό κέντρο ή σε κάποιο χωριό, είναι ελληνικής υπηκοότητας και παρίστανται στο δικαστήριο κατά τη διάρκεια εκδίκασης της υπόθεσης.

5) Τις περισσότερες φορές οι υποθέσεις αυτού του τύπου αναφέρονται στην Αστυνομία από κάποια συγγενικά ή φιλικά με το θύμα πρόσωπα, με ή χωρίς την παρουσία του, σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των εικοσιτεσσέρων (24) ωρών από την τέλεσή τους.

6) Τέλος, οι υποθέσεις αυτού του τύπου συνήθως καταλήγουν σε καταδικαστική απόφαση και οι δράστες καταδικάζονται σε ποινή πρόσκαιρης κάθειρξης άνω των 20 ετών.Από τα πορίσματα της έρευνάς μας για την Ελλάδα καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι το μυστικό της αιμομιξίας σπάνια αποκαλύπτεται, κρατείται ερμητικά κλειστό στα τείχη της οικογένειας και τις περισσότερες φορές το μοιράζεται μόνο το αιμομικτικό ζευγάρι. Aναφέρεται στην Αστυνομία από τρίτα προς το έγκλημα άτομα ή αποκαλύπτεται με τυχαίο και έμμεσο τρόπο. Οι πρακτικές της καταγγελίας του διαφέρουν απ' αυτές του βιασμού μεrαξύ αγνώστων και αυτό γιατί οι σχέσεις των συμμετεxόντων στο έγκλημα προσώπων είναι στενά συγγενικές και το θύμα είναι έντονα εξαρτημένο από το δράστη.
* Ο δικηγόρος Άγγελος Α. Τσιγκρής είναι διδάκτωρ της Εγκληματολσγίας και συντονιστής της Ομάδας Δημόσιας Τάξης στο Ινσπτούτο Δημοκρατίας «Κωνσταντίνος Καραμανλή

 

http://kerentzis.blogspot.gr/2010/10/ii.html